28 MAART 2022: Mijn zeer eerbiedige en eerbiedwaardige vaders, vrome monniken en gelovigen van het door God beschermde bisdom van Groot-Brittannië en West-Europa: Terwijl de verschrikkelijke oorlog in Oekraïne zich nu voortzet in een nieuwe droevige maand, met bloed dat de grond blijft besproeien waarop onze heiligen hebben gelopen en met onrecht dat volkeren verdeelt die God tot eenheid heeft geroepen, wil ik nogmaals mijn dankbaarheid tegenover God uitspreken voor de geest waarmee de gelovige en vrome kinderen van dit bisdom hebben gereageerd, en nog steeds reageren, op deze ongewenste en uiterst betreurenswaardige oorlog.
Wij als orthodoxe christenen zijn het huidige seizoen van de Grote Vasten ingegaan met ongewoon zware harten, gebukt onder het gewicht van het ongezochte bloedvergieten en de oorlog. Hier in Europa is het verdriet van dit lijden dicht bij huis, zowel geografisch, omdat Oekraïne zo dicht bij het grondgebied van ons bisdom ligt, maar zelfs nog meer geestelijk, omdat onze broeders en zusters in het lijdende land Oekraïne precies dat zijn: onze broeders en zusters, en onze moeders en vaders, en onze kinderen, niet alleen in de algemene zin van de gemeenschappelijke banden van de hele mensheid, maar ook in de zin van de geestelijke verwantschap van ons orthodoxe geloof. Wij zijn kinderen van een gemeenschappelijke God, vereren gemeenschappelijke heiligen, nemen deel aan de heilige mysteriën uit de ene kelk van Christus’ Kerk; en wij kijken in elkaars ogen en zeggen met volle oprechtheid de woorden van Ruth, opgetekend in onze heilige Schriften: Smeek mij, dat ik u niet verlaat, noch terugkeer van u te volgen, want waar gij gaat, zal ik gaan, en waar gij logeert, zal ik logeren; uw volk zal mijn volk zijn, en uw God mijn God” (Ruth 1,16).
Het verdriet dat wij voelen – dat het bloed van onze broeder vergoten is, dat het huis van onze zuster in puin ligt, dat kinderen lijden en verdriet hebben – voegt een nieuwe pijn toe aan deze tijd van berouw, waarin wij ons voorbereiden op de verrijzenis van de Heer. De Kerk roept van nature altijd op tot vrede; en op momenten dat de vrede wordt gestolen door gewelddaden en broederlijk bloedvergieten, worden we maar al te krachtig herinnerd aan de woorden van onze Verlosser: dat de vrede die de wereld geeft, en die zo gemakkelijk ten onder gaat aan haat en woede, niet dezelfde is als de vrede die Hij brengt, en die wij altijd zoeken. De Kerk is geen politieke onderneming, geroepen om politiek te spreken; en hoewel er mensen zijn die blijven zoeken naar politiek commentaar van de Kerk, is het onze taak om te spreken over de geestelijke realiteit onder alle wereldgebeurtenissen, en hier is de realiteit duidelijk: we hebben te maken met goddeloosheid, en de christen moet reageren met het getuigenis van een hogere weg – en de daden om hen te helpen die zo smartelijk en onrechtvaardig lijden.
Ik wil mijn diepe dankbaarheid betuigen aan de gelovigen van ons bisdom, die in deze weken sinds het ontstaan van deze betreurenswaardige situatie hebben gereageerd met een immense uitstorting van christelijke liefde en werk voor die vrede. Ons bisdom van de Kerk in het Buitenland, met het centrum in Londen maar verspreid over elf landen en vorstendommen van West-Europa, heeft zich gezegend getoond met vrome gelovigen die zonder aarzelen de gewonden hebben gezien en zich hebben gehaast om hun wonden te helen; die getuige zijn geweest van de rouwenden en getracht hebben troost te bieden; die de noodlijdenden hebben gezien en zich hebben gehaast om te voorzien in wat nodig is. Onze parochies, waarvan sommige zeer groot, maar vele zeer klein zijn, hebben vele tienduizenden ponden, euro’s en franken ingezameld – het meeste hiervan kwam in een paar dagen bijeen en werd rechtstreeks naar het humanitaire fonds van Zijne Zaligheid Metropolitan Onuphry van Kiev en heel Oekraïne, hoofd van de Oekraïens-Orthodoxe Kerk en onze geliefde vader, herder en getuige van de vrede van Christus – een man die aan de zijde van zijn kudde staat, die met heel zijn hart om het Oekraïense volk geeft en zich inzet om allen te helpen die nu in gevaar en in nood verkeren. En onze parochies hebben nog zoveel andere hulp georganiseerd, en wel zo snel: van kleine gemeenschappen die boekenstalletjes organiseerden om geld in te zamelen voor vluchtelingenhulp, tot parochies die in de huizen van parochianen onderdak boden aan vluchtelingen die uit Oekraïne arriveerden, tot parochies die juridische hulp organiseerden om vluchtelingen te helpen bij het verkrijgen van een wettelijke status in Europese landen terwijl zij veiligheid zoeken, tot het inzamelen van medicijnen en kleding, en nog zoveel andere daden van liefdadigheid en liefde. Moge God u zegenen, allen die uw liefde in daden hebt omgezet, en u die onvermoeibaar blijft in dit noodzakelijke werk.
Broeders, al meer dan een eeuw is onze Kerk in het buitenland het thuis van orthodoxe christenen over de hele wereld, met veel van haar parochies, door onze erfenis in de lange geschiedenis van de Orthodoxie als geheel, die hebben gefunctioneerd in plaatsen als Londen en Vevey en Genève en Florence en elders sinds lang voor de komst, een eeuw geleden, van onze Kerk in het buitenland in haar autonome leven en bestuur, die we zelfs vandaag nog in stand houden, onder leiding van onze Heilige Synode en Eerste Hiërarch, Zijne Eminentie Metropolitan Hilarion van Oost-Amerika, gecentreerd in New York. Verbonden met geen enkele staat of regering, behalve als burgers van de vele naties waarin wij wonen, omvatten deze parochies en dit bisdom – zoals al onze bisdommen over de hele wereld – orthodoxe christenen van elke nationaliteit en ras en tong, zonder verwijzing naar politieke grenzen of affiliaties. Juist daarom zien onze gelovigen de huidige situatie zo instinctief, niet als een situatie van “wij en zij”, maar eenvoudigweg als een verdriet voor ons allen – en daarom een reden voor onze gezamenlijke liefde, actie en gezamenlijke arbeid.
Ik dring er bij u allen op aan vooral tot de Almachtige God te bidden dat het bloedvergieten spoedig zal ophouden, dat degenen die in het burgerlijk gezag verantwoordelijk zijn voor regeringen en legers zich onmiddellijk zullen afkeren van de weg van het zwaard, en dat de vrede spoedig moge worden hersteld. Het gebed is het belangrijkste instrument van de christen en het is krachtig: hanteer het goed! In al onze parochies, bij elke liturgie, bidden wij liturgisch voor een snelle beëindiging van het bloedvergieten in Oekraïne: zorgt u ervoor dat u dit ook thuis doet. En ik dring er ook bij u op aan om op alle mogelijke manieren de liefde en de eensgezindheid van onze gemeenschappen te bewaren in deze tijden van spanning en verhoogde emotie. Laat angst, verdriet of woede uw hart niet koud maken, want dan wordt ons verdriet alleen maar groter. Blijf in plaats daarvan wat u in waarheid bent: kinderen van de God die allen liefheeft en die zijn liefde aan allen deelt en toont. Rust op dit moment veilig in de stabiliteit van de Kerk: zij is het lichaam van Christus, geen instrument van politieke grillen of een rietstengel die door de hevigste stormen in de wereld kan worden omvergeblazen – maar juist de rots waarop wij in tijden van beproeving kunnen steunen, omdat zij er is om hoop te geven aan de hopelozen, troost aan de bedroefden, en vreugde aan hen die verdriet hebben.
Bewaak tijdens de Grote Veertigdagentijd de vrede in uw eigen hart en bereik haar door de ascetische praktijken van de Kerk; want als zij niet in het hart bestaat, kunnen wij haar ook niet elders delen. Wees ware vredestichters: verwerf de Geest van vrede in u door gebed en vasten en de mysteriën van Christus, en gebruik de kracht van die vrede om samen te werken om hen te helpen die nu zo’n onmiddellijke behoefte aan zorg hebben.
Moge God u zegenen. Moge Hij Oekraïne en haar kinderen snel vrede brengen, de verdeeldheid verenigen en het lijden genezen; en moge Zijn glorie geopenbaard worden, zelfs in deze moeilijke dagen, tot heil van Zijn geliefde menselijke ras.